Tư Hoàng
Trong buổi trò chuyện với sinh viên Đại học Ngoại thương Hà Nội ngày 15-1, ông Takehiko Nakao cho rằng Việt Nam đã duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, giảm đáng kể lạm phát, ổn định tỷ giá, tăng dự trữ ngoại hối, nhưng những điều đó chưa đủ vì nhiều điểm yếu cơ cấu kinh tế vẫn chưa được giải quyết. "Những cú sốc bên ngoài gần đây thế tất làm chậm tiến trình canh tân ở Việt Nam; tuy nhiên, qua đó cũng cho thấy rõ hơn các điểm yếu về thiết chế đã tồn tại trước khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nên, Việt Nam nên tiếp tục thực hiện các cải cách theo định hướng thị trường và tăng cường hội nhập kinh tế toàn cầu", ông nói. Chủ tịch ADB cho rằng, những thách thức Việt Nam đang gặp phải bao gồm tính cạnh tranh thấp, bất đồng đẳng đang gia tăng, năng lực xây dựng thiết chế hạn chế, và quản trị yếu kém. "Tăng trưởng nhanh và bền vững chỉ có thể đạt được khi vận dụng nguyên tắc thị trường đối với các doanh nghiệp quốc gia, và có sự giám sát chặt đẹp hơn nữa khu vực tài chính", ông khuyến cáo. Việt Nam cần tạo dựng môi trường kinh dinh thuận lợi và khuyến khích giới doanh nhân đổi mới. Điều này đòi hỏi cần cải thiện quản trị điều hành, tăng tính minh bạch và ban bố thông tin về hoạch định chính sách và quy định. Các doanh nghiệp cũng cần có khả năng cạnh tranh một cách bình đẳng về đất đai, tín dụng và thông tin kinh doanh, bất kể thuộc loại hình sở hữu nào. Do đó, cách tân doanh nghiệp quốc gia là vấn đề thiết yếu đối với sự phát triển của khu vực tư nhân. Các cách tân ăn nhập sẽ tạo nhịp cho đầu tư tư nhân, giảm hoài kinh dinh và cải thiện các dịch vụ căn bản bằng cách ứng dụng các lề luật của khu vực tư nhân và áp lực cạnh tranh thị trường. Tuy bị hạn chế, khu vực tư nhân trong nước vẫn đang đóng vai trò chủ chốt, đóng góp gần 50% GDP và thu hút khoảng 1,5 triệu cần lao hàng năm trong những năm gần đây.
Thúc đẩy đầu tư nhân
“Hiền tài là nguyên khí của nhà nước. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh”, ông Takehiko Nakao trích dẫn lời cổ nhân để khuyên Việt Nam canh tân giáo dục và nhiều vấn đề phát triển khác khi ông chuyện trò với với hàng trăm sinh viên Đại học Ngoại thương Hà Nội. Ông khẳng định niềm tin lạc quan của bản thân vào tiềm năng phát triển của Việt Nam do có thị trường rộng lớn với 90 triệu dân, có vị trí địa lý mang tính chiến lược và có lực lượng cần lao trẻ và siêng năng. "Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh rằng Việt Nam không nên coi việc trở nên một nước công nghiệp hóa đương đại là một điều cố nhiên. Để đạt được kết quả đó cần có một đội ngũ lãnh đạo có tầm nhìn, cần các cán bộ có năng lực và những doanh nghiệp có tính đổi mới", ông Nakao nói. Ưng chuẩn cuộc bàn luận với sinh viên, chủ toạ ADB đã đưa ra nhiều thông điệp cải cách quan trọng, thay vì đi thăm các dự án ADB tài trợ như thông lệ. Chủ tịch ADB cho rằng, từ nay đến năm 2025, Việt Nam sẽ phải chuyển đổi do dân số đô thị tăng gấp đôi, lên đến 50 triệu người. Các tỉnh thành của Việt Nam sẽ là trọng điểm của giáo dục tiền tiến, phát triển kỹ thuật công nghệ và sáng chế. Chất lượng cơ sở hạ tầng tỉnh thành sẽ ngày càng quyết định tính cạnh tranh dài hạn và ổn định xã hội của Việt Nam. Tuy nhiên, thực tiễn hiện nhiều thành phố vẫn chưa có đủ nước sạch, cơ sở hạ tầng vệ sinh và còn thiếu điện. Nguồn vốn đầu tư cần cho Việt Nam để đổi mới hơn, tăng trưởng đồng đều và hội nhập rất lớn; chỉ riêng tài trợ xây dựng cơ sở hạ tầng Việt Nam cần khoảng 167 tỉ đô la Mỹ trong vòng 10 năm tới để đạt được mức tăng trưởng như mong muốn. Chỉ một nửa số vốn này sẽ có được từ ngân sách Nhà nước, bao gồm cả tương trợ phát triển chính thức (ODA) và phát hành trái khoán chính phủ; đầu tư của tư nhân vào cơ sở hạ tầng bởi vậy đóng vai trò rất quan trọng. Về giáo dục, ông cho rằng vẫn còn có những khác biệt lớn trong việc tiếp cận giáo dục ở cấp tiểu học và phổ quát cơ sở giữa các hộ gia đình có mức thu nhập khác nhau, giữa các nhóm dân tộc, giữa nam và nữ, và giữa những khu vực địa lý. Đặc biệt ở những vùng khó khăn, trẻ em ở độ tuổi đi học không được giáo dục ở mức tối thiểu do thiếu giáo viên có trình độ và thiếu trang thiết bị giáo dục.
|